Czy choroby tarczycy zwiększają ryzyko cukrzycy?

Choroby tarczycy i cukrzyca są ze sobą powiązane przez mechanizmy hormonalne i autoimmunologiczne. Zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tarczycy mogą wpływać na metabolizm glukozy i insuliny, zwiększając ryzyko cukrzycy. Regularne badania na tarczycę (sprawdź) odgrywają kluczową rolę w wykrywaniu i monitorowaniu tych schorzeń. Choroby tarczycy mogą zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy, szczególnie cukrzycy typu 2.

Tarczyca i jej wpływ na organizm

Tarczyca to niewielki gruczoł zlokalizowany w przedniej części szyi, który odgrywa kluczową rolę w regulacji metabolizmu, wzrostu i wielu procesów życiowych. Produkuje hormony, m.in. trójjodotyroninę (T3) i tyroksynę (T4), które kontrolują tempo przemiany materii, temperaturę ciała oraz poziom energii. Zaburzenia pracy tarczycy mogą prowadzić do zmian w całym organizmie, wpływając na układ sercowo-naczyniowy, nerwowy, jak również metabolizm glukozy. Aby ocenić jej funkcjonowanie, kluczowe jest badanie TSH, które pozwala wykryć ewentualne nieprawidłowości w poziomie hormonów tarczycy.

Źródło: https://www.medistore.com.pl/p/badanie-tsh

Czym są choroby tarczycy?

Choroby tarczycy mogą objawiać się nadmiernym (nadczynność) lub niewystarczającym (niedoczynność) wydzielaniem hormonów. Istnieją także choroby autoimmunologiczne, takie jak Hashimoto, które prowadzą do przewlekłego stanu zapalnego i uszkodzenia tarczycy. Każde z tych zaburzeń może wpływać na metabolizm, co z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy.

Nadczynność tarczycy – przyczyny i objawy

Nadczynność tarczycy to stan, w którym tarczyca produkuje nadmierną ilość hormonów. Może być spowodowana, m.in. chorobą Gravesa-Basedowa, guzkiem toksycznym lub zapaleniem tarczycy. Nadmiar hormonów tarczycy przyśpiesza metabolizm, co może prowadzić do takich objawów jak:

• szybkie chudnięcie mimo normalnego apetytu;
• nadpobudliwość i trudności z koncentracją;
• drżenie rąk, potliwość i uczucie gorąca;
• przyspieszone bicie serca (tachykardia).

Niedoczynność tarczycy – jakie zmiany powoduje w organizmie?

Przy niedoczynności, tarczyca produkuje zbyt mało hormonów. Często spowodowana jest chorobą Hashimoto lub niedoborem jodu. Niedoczynność powoduje spowolnienie metabolizmu, co prowadzi do:

• zmęczenia, osłabienia i senności;
• przyrostu masy ciała, mimo braku zmian w diecie;
• uczucia zimna, suchości skóry i wypadania włosów;
• problemu z zaparciami i obrzękami.

Choroba Hashimoto – przewlekły stan zapalny tarczycy

Choroba Hashimoto to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, które prowadzi do stopniowego uszkadzania tego gruczołu. Układ odpornościowy błędnie atakuje tkankę tarczycy, co powoduje jej niedoczynność.

New Africa / Shutterstock

Jak choroby tarczycy mogą zwiększać ryzyko cukrzycy?

W nadczynności tarczycy zwiększa się metabolizm glukozy, co może prowadzić do hiperglikemii. W niedoczynności tarczycy spowolnienie metabolizmu sprzyja insulinooporności, która jest prekursorem cukrzycy typu 2. Hashimoto może zwiększać ryzyko insulinooporności, a tym samym sprzyjać rozwojowi cukrzycy.

Czy cukrzyca może wpływać na zdrowie tarczycy?

Cukrzyca, zwłaszcza typu 1 jest również chorobą autoimmunologiczną, co zwiększa ryzyko współwystępowania z innymi schorzeniami autoimmunologicznymi, takimi jak Hashimoto. Hiperglikemia w cukrzycy typu 2 może z kolei negatywnie wpływać na funkcjonowanie tarczycy, zakłócając produkcję hormonów i prowadząc do zaburzeń metabolicznych.

Badania diagnostyczne – TSH, FT3, FT4 oraz poziom glukozy i HbA1c

Diagnostyka chorób tarczycy i cukrzycy opiera się na badaniach laboratoryjnych. W przypadku tarczycy kluczowe są poziomy TSH, FT3 i FT4, które pozwalają ocenić jej funkcjonowanie. Przeciwciała anty-TPO i anty-TG pomagają wykryć choroby autoimmunologiczne, takie jak Hashimoto. W diagnostyce cukrzycy wykonuje się oznaczenie glukozy na czczo oraz hemoglobiny glikowanej (HbA1c), która pokazuje średni poziom glukozy we krwi w ostatnich 3 miesiącach. Połączenie wyników tych badań umożliwia ocenę wpływu jednego schorzenia na drugie i zaplanowanie odpowiedniego leczenia.

Profilaktyka chorób tarczycy i cukrzycy

Profilaktyka chorób tarczycy i cukrzycy obejmuje zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną oraz kontrolowanie masy ciała. Ważne jest spożywanie odpowiedniej ilości witamin i składników mineralnych, które wspierają prawidłową pracę tarczycy, oraz ograniczenie spożycia przetworzonej żywności, która może nasilać insulinooporność. Regularne badania, takie jak kontrola TSH i HbA1c, są kluczowe w monitorowaniu stanu zdrowia i zapobieganiu powikłaniom.

Jaka dieta wspiera zdrowie tarczycy i regulację poziomu cukru we krwi?

Dieta wspierająca zdrowie tarczycy i regulację poziomu cukru we krwi powinna być zbilansowana, bogata w składniki odżywcze wspierające funkcje tarczycy i pomagająca w utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy. Taka dieta powinna opierać się na produktach:

• bogatych w jod, m.in. ryby morskie (np. dorsz, łosoś), wodorosty (np. nori) oraz sól jodowana;
• zawierających selen, który znajduje się w orzechach brazylijskich, rybach, jajach i produktach pełnoziarnistych;
• dostarczających cynk – nasiona dyni, orzechy, mięso i owoce morza.
• o niskim indeksie glikemicznym (IG) – pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa liściaste, strączki i orzechy;
• bogatych w błonnik – błonnik z owoców, warzyw, pełnych ziaren i nasion (np. chia, len);
• zawierających zdrowe tłuszcze, takie jak awokado, oliwa z oliwek, orzechy i tłuste ryby;
• antyoksydanty – jagody, zielona herbata, ciemne warzywa i owoce;
• chude źródła białka, np. drób, tofu, ryby.